HISTORIA JESIONOWEJ

Jesionowa Góra to wzniesienie o wysokości 252 m. n.p.m. Położona jest na Pojezierzu Suwalskim w województwie podlaskim, w powiecie suwalskim. Południowa część wzniesienia, która charakteryzuje się łagodniejszymi zboczami należy do gminy Jeleniewo. Północna część z wierzchołkami i ostrymi zboczami jest w posiadaniu gminy Szypliszki.

W czasach II Wojny Światowej Góra Jesionowa stanowiła strategiczne miejsce, które za wszelką cenę należało utrzymać bądź zdobyć. Była ona tak istotna w tamtych czasach z uwagi na to, że był z niej bardzo dobry widok na ówczesną drogę Kalwaria-Suwałki. Jest to dzisiejsza droga E-67 Via Baltica. Droga ta do dziś jest bardzo ważna i leży w cieniu wzgórza 252.1 Z Jesionowej Góry, a także dwóch innych wzgórz 234, 239, Niemcy mieli doskonały widok na drogę. Żadne zaopatrzenie dla armii czerwonej nie mogło bezpiecznie przejechać dopóki na wzgórzach byli Niemcy.

Cała okolica znajdowała się pod niemieckim ostrzałem prowadzonym z Jesionowej Góry. Dodatkowo góra blokowała drogę do Suwałk. Suwałki były ostatnim wielkim miastem leżącym w strefie nadgranicznej z Prusami Wschodnimi. Musiały być zdobyte i wykorzystane jako węzeł komunikacyjny i transportowy w dalszej ofensywie na Prusy Wschodnie.

Uzasadnieniem zaciekłych walk może być także fakt znacznego wybrzuszenia linii frontu w kierunku zachodnim, gdzie Jesionowa Góra stanowiła centralny punkt tego wybrzuszenia. Według radzieckich sztabowców z 352 Dywizji Strzeleckiej jednym z celów zdobycia Jesionowej Góry   było polepszenie położenia własnych wojsk.

Jesionowa Góra w przeciągu trzech tygodni intensywnych walk kilkakrotnie przechodziła z rąk do rąk. Wehrmacht jak i Armia Czerwona wprowadzała do walki coraz to nowe poddziały. Obie strony ostrzeliwały się artylerią dalekiego zasięgu i angażowały w walkę lotnictwo i czołgi. Żadnej ze stron nie udało się zdobyć zdecydowanej przewagi na przeciwnikiem.

Góra stanowiła klucz niemieckiej obrony miasta Suwałki. Możliwe, że gdyby nie bitwa o Jesionową Górę i późniejszy manewr 352 Dywizji  Strzeleckiej w dniach 17-23 października 1944 roku, Suwałki mogłyby dziś wyglądać o wiele bardziej ubogo architektonicznie. Bitwa o Jesionową Górę mimo, że do tej pory nie odkryta i nie opisana,  wpisała się trwale  do historii naszego regionu.

Warto wspomnieć, że w latach 80-tych na Górze Jesionowej istniała i prężnie działała pod skrzydłami Instruktora Zbigniewa Kędziory – wakacyjna szkółka lotniowa, o dynamicznej nazwie „Klub Szelment”. Rocznie opuszczało ją dziesiątki osób z kartami lotniarza. W tamtych czasach północno-wschodnia Polska była białą plamą na mapie lotniczej. Widok latających lotni nad Szelmentem rozbudził marzenia lokalnej władzy politycznej o lotnisku w Suwałkach. Tym sposobem ku uciesze miejscowych pasjonatów lotnictwa,  Klub Szelment przyczynił się do powstania Aeroklubu Suwalskiego.